In geen land zijn we tot dusverre korter verbleven gedurende deze reis dan Cambodja. Tweeënhalve week. Maar gekenmerkt door een beetje haast, heeft Cambodja ons toch verrast en daarbij springt één zaak in het oog: een grote hoeveelheid diversiteit binnen één land. Boeiende geschiedenis, tropische eilanden, bruisende stadjes, levendige fauna en bijzondere tempels en in onze twee lijstjes der (minst) favoriete ga je die diversiteit goed terugzien. Cambodja heeft, buiten de vriendelijkste, meest humoristische, best Engels sprekende en gastvrije bevolking van de hele Banana-Pancake trail, een potje voor elk dekseltje. Natuurlijk, geen land is perfect, zo ook Cambodja niet. En we willen altijd het eerlijke beeld van een land blijven geven, maar niet getreurd, Cambodja is voornamelijk geweldig. Nou, daar gaan we maar weer!

3x minder leuk aan Cambodja

3. Het verlaten van de Human Gallery

Misschien is het een beetje oneerlijk om de Human Gallery in deze top drie te plaatsen, maar eigenlijk past deze plek perfect in dit rijtje. De Human Gallery in Battambang biedt je namelijk een nieuw perspectief op Zuidoost-Azië. Niet dat idyllische, perfecte plaatje dat iedere reiziger die in Zuidoost-Azië geweest is, altijd verkondigt. Human Gallery vinden we echt een must-visit, maar het maakt je bezoek aan het land niet leuker? Nee. Integendeel zelfs. Blijf niet hangen in het negatieve na een confronterend gesprek met de Spaanse Joseba, maar leer ervan. Besef dat je een toerist en geen local bent. De waarheid (of een deel van de waarheid) is soms hard, maar dat wil niet zeggen dat die waarheid niet bestaat en dat je naïef in je toeristische bubbel moet blijven hangen en stoïcijns weigert de duistere kant van de medaille te zien.

2. Kleinschalige oplichting

Naïviteit ten voete uit. We kwamen in Phnom Penh aan en in plaats van te leren van het verleden en rustig uit te zoeken wat het nou precies was dat we nodig hadden, trappen we in de val om zonder afspraken een ritje met de tuk-tuk te maken om vervolgens meer dan het dubbele dan de normale prijs voor een ritje in de tuk-tuk te betalen. Als je op de verkeerde plekken zoekt, kan Cambodja een corrupt land zijn. Laat je niet verleiden door die idioten die je als hyena’s bespringen wanneer je waar dan ook uit een bus stapt.

1. De stad Battambang

Het epitome van saaiheid. Battambang is een stad die fantastisch is vanwege de activiteiten die je in de omgeving kunt doen. De stad zelf? Je wenst je ergste vijand er nog niet de dood toe. Op weg naar de verschillende activiteiten en bezienswaardigheden die de omgeving van Battambang rijk is, zijn we ook door Battambang zelf gescooterd. Ons oordeel? NIET DOEN! Of in elk geval, zo min mogelijk. Battambang kent meer aftandse telefoonzaken dan mensen en het zoeken naar locals die plezier in het leven hebben is een moeilijkere taak dan het vinden van een speld in een hooiberg. Ga naar Battambang voor de Bat Cave. De Killing Cave. De bamboetrein. Niet voor het de stad zelf.

7x Cambodja is geweldig!

7. Een ritje met de bamboetrein

Oké, Battambang is dus saai. Een ritje op de bamboetrein is dat niet. Battambang herbergt namelijk een stuk spoorlijn dat sinds kort pas in gebruik is, maar waarbij de lokale bevolking zo inventief is geweest om de spoorlijn om te toveren tot een persoonlijke vervoersmethode. Als toerist kun je daaraan meedoen. Een ritje op de bamboetrein terwijl je een letterlijk kijkje in de Cambodjaanse achtertuin krijgt, is absoluut geen slecht idee.

6. Peperplantage in Kampot

Als er één bestemming is in Cambodja die we onrecht hebben aangedaan, dan is het Kampot wel. Hoe het ook zij, de peperplantage La Plantation is een geweldig dagje uit. Leer over het planten en het oogsten van de kampotpepers en doe een proeverijtje en een lokaal pepergerecht als toetje. Je zult niet teleurgesteld worden. Pittig eten, pepers en Azië kun je doorgaans in één ademteug noemen en wat is een betere manier om die onmiskenbare connectie te ervaren dan het brengen van een bezoek aan de best verkopende pepers van de breed genomen regio? Precies, doen dus. Ook belangrijk: sluit je bezoek af met een heerlijke plaatselijke maaltijd waar een paar van die exotische pepers in terugkomen.

5. De vleermuisvlucht van Bat Cave

Terwijl Battambang als stad (ik benoem het alweer) enorm saai is, is het feit dat nu al een tweede bezienswaardigheid in Battambang de top zeven ingekropen is, het ultieme bewijs dat je deze regio toch van een bezoekje moet voorzien. Meer dan zes miljoen vleermuizen die bij zonsondergang gedurende een uur hun penisvormige grot verlaten om de nacht te overheersen, is een magnifiek gezicht. Op het moment dat de beesten hun grot verlaten, kun je je gewoonweg niet voorstellen welk tafereel zich voor je neus afspeelt. Zo adembenemend mooi.

4. Tonlé Sap bij zonsondergang

Het is al vaak gezegd, maar Siem Reap is niet alleen Angkor Wat. Siem Reap is ook gezelligheid. Siem Reap is ook de sfeer. Siem Reap is ook een weergaloos lekkere keuken. Maar Siem Reap is ook een toegangspoort naar het Tonlé Sapmeer, een meer dat tijdens het regenseizoen het grootste meer is van Zuidoost-Azië, zo groot dat je je, als je niet beter zou weten, op zee waant. Een tour hiernaartoe is geweldig: je bezoekt Kampong Phluk, een dorp dat moedig tegen de stijgende en dalende waterspiegel stijgt, je vaart door een geheimzinnige mangrove en als kers op de taart word je te midden van het meer getrakteerd op een van de mooiste zonsondergangen die je je kunt voorstellen.

3. De musea in Phnom Penh

Pijn, leegte, verdriet. Zomaar even drie emoties die bij ons opkomen als we aan de Killing Fields (Choeung Ek) en het Genocide Museum (Tuol Sleng) in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh denken. De bizarre geschiedenis die de Cambodjanen nog geen halve eeuw geleden hebben gemaakt, laat zelfs de meest harteloze bandiet niet koud. Miljoenen mensen werden koelbloedig vermoord. Niet met een pistool, maar met knuppels. Kogels werden voor een mensenleven te duur bevonden. Je leert de moed, positiviteit en vooral de veerkracht van het Cambodjaanse volk het beste kennen door een bezoek te brengen aan de twee meest indrukwekkende musea die we ooit bezocht hebben.

2. De witte stranden van Koh Rong

Op het moment van het schrijven van deze bonusblog zitten we al bijna in Maleisië en hebben we menig eiland in Thailand al achter de rug. Met zekerheid kunnen we zeggen dat geen enkel eiland in Thailand zo’n witte stranden en zulk helderblauw water heeft als de stranden van het eiland Koh Rong in het zuiden van Cambodja. Je hebt stranden van elk niveau: drukke stranden waar veel te beleven valt als Koh Touch, rustige stranden waar een paar restaurantjes te vinden zijn als Sok San Beach en stranden die wat weg hebben van die Expeditie-Robinsoneilanden en compleet uitgestorven zijn als Lonely Beach. Let wel: Koh Rong staat op deze lijst vanwege de zee, het duiken en de stranden, niet vanwege het binnenland dat eerder vandaag dan morgen nog door Chinese bouwbedrijven compleet ontbost wordt omwille van de bouw van luxeresorts. Ga nu het nog kan!

1. Angkor Wat (bij zonsopgang)

Hoe graag we ook iets anders op plek één hadden willen zetten om lekker interessant te doen: dat gaat gewoon niet. Angkor Wat is gewoon het Bayern München van Cambodja: het is zo bekend en zo populair, dat het eigenlijk afgezaagd is om te zeggen dat het het beste is, maar evenals Bayern München simpelweg de beste club is van de Bundesliga in Duitsland is, is Angkor Wat het mooiste gebied van Cambodja. Wij waren tempelmoe. Een bezoek bij zonsopgang aan de bekende Angkor Wattempel bracht daar in een kwestie van seconden verandering in. Ook buiten de welbekende toeristische tempel die terug te zien is in de nationale vlag, is ’s werelds grootste tempelcomplex een gebied waar je van de ene verbazing in de andere valt, waar je grote tempels hebt die druk bezocht worden (nooit té druk), maar waar je ook tempels en ruïnes hebt die je met niemand anders hoeft te delen. Boek overigens een driedaagse tour, want met de dagkaart (als je twee lossen koopt ben je duurder uit dan de driedaagse variant) snijd je jezelf diep in de vingers.

Ja, Cambodja. Als er één land is in Azië waar we nog een keer willen terugkeren, is het dit land wel. Toen we Vietnam verlieten, hadden we wel het gevoel dat we er ‘klaar’ mee waren. Bij Cambodja hadden we dat niet. Kampot hebben we verre van uitgespeeld en eilanden als Koh Rong Saloem, plaatsen als Kep en natuurgebieden als Mondulkiri hebben we niet eens bezocht. Je moet jezelf ook niet volvreten bij het voorgerecht, toch? Met die gedachte hebben we afscheid genomen van Cambodja. We hebben een mooie indruk van dit fantastische, ondergewaardeerde land gekregen en zoals je wel kan raden, smaakt dat naar meer. Soms komen er dingen op je pad tijdens zo’n reis waarbij je moet haasten. Helaas was Cambodja daar mede de dupe van. Maar van alles wat we hierboven benoemd hebben, hebben we met volle teugen genoten. Cambodja, bedankt. Weer een fantastisch land dat van de bucketlist gestreept kan worden! Blogs over Cambodja lezen voor wat inspiratie? Een overzicht vind je hier.